Moestuin checklist 15 – 1 tot 15 september – Ik ga mijn moestuindoelen bijstellen

Inleiding

Niet te geloven, we zijn al weer begin september.  Het moestuinseizoen 2018 zit er bijna op.  De stand van de zon heeft daar alles mee te maken.  De zon schijnt minder vaak en ook van minder hoog op het stukje aarde waar wij leven en tuinieren.  Daardoor wordt het ook week na week kouder naarmate de herfst en winter dichterbij komen.  En straks komen weer die grijze dagen waarbij het nauwelijks licht wordt.  Onnodig om nog iets te zaaien dat nooit tot op het bord komt.  Er zijn toch nog een aantal zaken die zeker de grond in kunnen, dat lees je later in deze checklist.

Ik denk ik 2018 nog niet aan stoppen.  Ik start nu nog een winter moestuin zodat ik nog heerlijk kan eten tijdens de winter uit mijn tuin.  Ik ga ook iets doen met kiemgroenten en in november worden de propagator en de groeilampen weer van stal gehaald om een goede poetsbeurt te geven zodat mijn seizoen 2019 al ingezet kan worden.

Hoeveel checklists nog in 2018

Deze checklists zullen wel nog even doorgaan maar ze zullen steeds korter en korter worden.  Wat betreft 'wat kun je nog zaaien' zal er steeds minder in de lijst komen maar de kleinere checklist zal aangevuld worden met heel veel zaken die door mijn hoofd spoken.  Dingen die ik volgend jaar op een andere manier wil doen, tendensen in de moestuin maar ook mijn kijk op de moestuin wijzigt steeds.  Misschien zit het vaderschap daar voor iets tussen.  Mijn dochter Ella (die 8 weken oud geworden is) en mijn vrouw Stefanie stellen het los van enkele ongemakjes heel goed.  Bedankt voor de vele mailtjes en berichtjes die daar naar polsen.

Wat als je de tweewekelijkse checklist liever elders bekijkt ?

Voor zij die deze checklist per mail ontvangen : Wil je deze nieuwsbrief op de website van Moestuinweetjes bekijken (met foto's), dat kan op de link : De checklist op de website van Moestuinweetjes bekijken

Voor zij die deze checklist op de site bekijken : Wil je deze ook 2-wekelijks per mail ontvangen, schrijf je dan in op deze link : Inschrijven op checklist per mail

Mijn kijk op de moestuin verandert

Moestuinweetjes en Moestuin TV enkele cijfers ...

In 2015 startte ik www.moestuinweetjes.com en het YouTube kanaal Moestuin TV.  In de voorbije drie jaar hebben meer als 100.000 unieke mensen (vaak meermaals) Moestuinweetjes bezocht op zoek naar een zaaidiepte, een maandkalender of een product uit onze webwinkel.  Meer als 2000 mensen werden klant van Moestuinweetjes en kochten hun moestuinspullen in onze webwinkel.

Op mijn Youtube-kanaal Moestuin TV staan intussen meer als 250 filmpjes uit de moestuin.  De meeste (95%) uit mijn moestuin, soms stuurden mensen mij ook spontaan filmpjes uit hun moestuin en publiceerde ik die als dat goed was voor de inzender.  De filmpjes hebben in totaal al bijna 800.000 weergaven en 4177 mensen abonneerden zich op het kanaal om telkens een berichtje te krijgen bij een nieuwe video.

Ik had nooit kunnen denken dat ik zoveel mensen zou bereiken.  Zelf je eten uit eigen bodem kweken, het zit in de lift.

Voldoening en een schop in mijn kont

Moestuinweetjes en Moestuin TV geven me veel voldoening.  Ik ben van opleiding journalist maar ik oefen dat beroep niet uit. Door een verkeersongeval met een zwaar letsel aan mijn arm tot gevolg kort na mijn studies kwam ik in een andere job terecht.  Nu ben ik boekhouder en IT verantwoordelijke bij een vereniging die opkomt voor de keuzevrijheid in het leven van mensen met een beperking en hen daar ook in begeleidt.  Ik doe dat heel graag en met Moestuinweetjes en Moestuin TV kan ik als hobby toch mijn journalistieke ... ,talenten kan ik het zelf niet noemen, maar jullie begrijpen wel wat ik bedoel.

Vooral de reacties die komen van mensen die hun ervaringen uitwisselen, tips geven, hun eigen verhaal vertellen, ... vind ik heel leuk.  Op het YouTube kanaal reageren heel veel jonge mensen en beginnende moestuiniers, YouTube is hun medium bij uitstek om informatie op te zoeken.  Een klein overzicht ui de de honderden reacties op de filmpjes op Moestuin TV, sommige doen echt mijn haren overeind doen staan :

• Staf Houthoofd
  ik ben fan van je ik ben door jou begonnen met moestuinnieren en ik ben 9 jaar
• Werner F
  Halo Tom,Ik ben voor het eerst dit jaar begonnen met een moestuin mede dankzij uw filmpjes met overwegend succes.
  Ik heb in mijn moestuin een strook van 1m die veelal in de schaduw ligt.Wat kan Ik daar het best planten?
• Siem Piersma :
  Dag Tom,
  Ik ben een groot fan van u en ik ben 15 jaar. Ik ben net mijn eigen moestuin begonnen en moet dus nog veel ervaring opdoen. Ik heb nu net ontkiemde paprika’s, pepers, en tomaten. Zou ik die planten buiten kunnen laten groeien? Ik heb geen kas dus dat is geen mogelijkheid.?
  Grtjs, Siem.
• Nicole
  Wat een super leuk account hele fan van u, ik ben net begonnen met me eigen moestuin en kan veel van u leren. Wat doet u eigenlijk met alle geoogste groente?
• Bert Rots
  Weer super mooi net samen met vriendin tijdens de afwas samen gekeken. Ook zij vond het ??????

De reacties op YouTube, FacEbook, de 100% anti-vergeet moestuin checklists en op de site van Moestuinweetjes zelf stuwen we ook vooruit in de moestuin.  Het geeft een echte boost om jullie in de toekomst nog meer achter jullie moestuinieren te zitten.

Een moestuin versus toegang tot eerlijk, vers en ecologisch eten

Groenten uit de moestuin zijn 7 keer meer waard dan uit de supermarkt

Ik had het er al eerder over, in 2015 startte ik met Moestuinweetjes om iedereen te overtuigen om met een moestuin te starten.  Ik schreef verschillende artikels op de website over een moestuin beginnen, maakte veel filmpjes, ik stuur om de 2 weken deze checklist, ... alles om er voor te zorgen dat wat we eten weer van ons is.

Dat we weten uit welke grond de aardappel komt die je eet.  Dat we weten dat die aardappel of tomaat of wortel geen honderden of zelfs duizenden kilometer onderweg geweest met vliegtuigen en vrachtwagens.  Bovendien heb je op een jaar ook kilo's verpakking (vaak plastic) vermeden.  Dat we het groeiproces van een groente gezien hebben en elke dag of paar dagen gaan kijken zijn naar de voortgang, iets zien groeien is zeer goed voor een gezonde geest.  Dat we onszelf soms in het zweet gewerkt hebben om die prei aan te aarden of het onkruid de baas te kunnen, de lichaamsbeweging is van goudwaarde.  Dat we met vrienden afgesproken hebben om zaden of plantjes uit te wisselen of om samen compost te maken, hoe leuk is dat.

Zelf je groenten kweken geeft dus 7 troeven:

• Je weet van waar het komt en wat er mee gebeurd is
• Je hebt heel wat milieuvervuiling vermeden
• Je hebt je geest gezonder gemaakt
• Je hebt je lichaam in vorm gehouden
• Je bent sociaal geweest en hebt mensen gelukkig gemaakt
• Hopelijk heb je ook geld uitgespaard
• Je hebt vast en zeker smaakvollere groenten gegeten

Ik ben dus zeer overtuigd van de meerwaarde van een moestuin, zoals ik hierboven opsomde zijn er 7 troeven, en ik ben er vast nog vergeten.  Het leerproces voor kinderen bijvoorbeeld waarbij ze zien hoe iets groeit en hoe je resultaten boekt als je iets aandacht en respect geeft.  Een les die je moeilijk op de schoolbanken leert maar zo belangrijk zijn in een menseleven.  En misschien vinden jullie er nog meer, mail ze me zeker op [email protected] of antwoord gewoon onderaan dit bericht.

Supermarkt vind ik niet super

Niet iedereen groene vingers

Maar ik besef ook dat niet iedereen groene vingers heeft, dat niet iedereen prioriteit kan geven aan een moestuin.  Dat een druk gezin of weinig beschikbare grond aan de oorzaak kunnen liggen van de beslissing om geen moestuin te starten en te onderhouden.  Ik kan daar 100% inkomen maar het alternatief voor 'zelf een moestuin houden' is vaak het tegenovergestelde van al die 7 troeven, de supermarkt.  Er zijn tussenvormen (lokale bio-markten of bio hoevewinkels) maar hun marktaandeel is heel klein.

Supermarkt efficiënt winkelen

In de machtige supermarkt ligt alles netjes gewassen, per soort, in bulk of voorverpakt in rekken.  Je kunt 10 meter verder ook je ontbijtgranen of wasproduct kopen.  Een ritje van een half uur met een winkelkar en 2 minuutjes aan de zelfscan kassa en je kunt weer naar huis.  Je hoeft je voor de rest van de week geen zorgen meer te maken.  Je hebt vlees, groenten, wasmiddel, hygiëne producten, ... Zelfs TV's, tuinmeubelen of een 250-delige gereedschapskoffer kun je meenemen.

Winst winst winst

Ik ben nu wel heel ver aan het afwijken van waar ik naartoe wil (toegang tot ecologisch verantwoord voedsel) maar supermarkten vind ik niet zo super dus ik ga door.  De reden waarom ik niet zo een fan ben is omdat 1 ding centraal staat in een supermarkt : zoveel mogelijk winst maken zodat de aandeelhouders jaarlijks hun 4% dividend krijgen.  Bij het opmaken van hun jaarbudget van kosten en opbrengsten starten ze onderaan, waar het resultaat staat, de winst van 4%.  Alle keuzes die moeten gemaakt worden in het voordeel zijn van die winst.  Winkelinrichting, betaalsystemen, openingsuren, ... 4% 4% 4% Op zich geen problemen mee.

Maar ook als er keuzes moeten gemaakt worden bij het voedselaanbod ... 4% 4% 4%.  We kunnen het ganse jaar peterselie aanbieden ook al komt die uit Ethiopië en is die 8000 km onderweg en stoten die vliegtuigen tonnen co2 uit ... 4% 4% 4%

Kloof tussen supermarkt en lokaal geteeld voedsel te groot

Niet alleen de supermarkten maar ook de gewone wekelijkse markten hebben altijd tomaten, paprika's, selder, ... De groentenboeren op de markt met de 18 meter lange trailer verkopen ook groenten met het oog op verdienen en niet met het oog op wat op dat moment in ons klimaat op eigen bodem gekweekt kan worden.  De kloof tussen mijn moestuin en de supermarkt is heel groot, er zijn weinig tussenvormen en als ze al bestaan, zijn ze te weinig populair.

Toegang tot lokaal gekweekt voedsel uit een urban farm

Ik was niet van plan zoveel over de supermarkten te schrijven maar het moest er gewoon even uit.  Terug naar toegang tot ecologisch verantwoord voedsel.  Ik kan in mijn moestuin voor mezelf bio groenten kweken van lokale bodem, ik heb bepaalde vaardigheden veel groenten te kweken.  Ik kan die verspreiden onder mijn familie en enkele goede vrienden.  Niemand gaat bij ons thuis weg zonder verse groenten.  En als we ergens op bezoek gaan geven we in plaats van een bloemetje of een geurkaars 'made in China' een mand verse groenten.  Die worden zeer hartelijk onthaald.  Zelfgekweekte groenten van eigen bodem zie je in heel weinig huisgezinnen.  En als je ze ziet, dan is het in de zomer en slechts een paar soorten.  Meer kweken om te verkopen kan ik momenteel niet omdat ik niet gevestigd ben als landbouwer en ook omdat ik dat in combinatie met mijn huidige job niet rond krijg.  Er is niet enkel het kweken, er is ook het wassen, verpakken, verkopen, het leveren, de boekhouding, alle wettelijke verplichtingen (lees papieren invullen).

Een urban farm ... urban wat ?

Ik speel met de gedachte om op termijn in mijn moestuin groenten te kweken voor een breder publiek dan dat nu het geval is.  Om meer mensen de kans te geven om lokaal gekweekte groenten te eten, wie weet zelfs uit hun eigen tuin als ze daar een stuk voor ter beschikking stellen.  Ecologisch verantwoord voedsel beschikbaar maken binnen mijn eigen postcode.  Zowel voor mensen die een stuk van hun tuin met me willen delen, mensen die wekelijks een pakket willen aanschaffen en ook horecazaken die het belangrijk vinden dat hun eten lokaal geproduceerd wordt.  In 2019 wil ik een aantal tests doen.  Wat kan ik tijdens de winter, lente, herfst en winter produceren om continu lokaal geproduceerd BIO voedsel ter beschikking te hebben.  Dit zal in 2019 op kleine schaal gebeuren.  Ik heb al een afzetmarkt, mijn familie en vrienden en 1 restaurant die groenten wil afnemen.  Een urban farm is dus een kleinschalige groenten- of fruittuin die de lokale bevolking voorziet van eten.  De grond is niet noodzakelijk in je bezit, je kunt ook in andere mensen hun tuin kweken in ruil voor eten.

Wat zou ik doen op mijn urban farm

Ik wil ervoor kunnen zorgen dat ik hen elke week een aanbod kan doen in een selectie groenten als alternatief voor de CO2-uitstoot-groenten uit de supermarkt.  Als ik er in slaag om in 2019 elke week voor mezelf, enkele gezinnen en 1 restaurant groenten te kweken, kan ik eventueel mijn beschikbare ruimte vergroten en het project opschalen.  Dit om dan vanaf 2020 groenten kweken voor restaurants, een BIO boerenmarkt, een voedselpakket programma of een BIO-winkeltje.  En dit alles binnen mijn eigen postcode, geen vrachtwagens, vliegtuigen of andere vervuilers.  Op termijn zou ik ook graag mensen inschakelen die moeilijker toegang vinden tot de arbeidsmarkt.   Beeld je in hoeveel meerwaarde mijn onderneming zou kunnen betekenen.

Ik denk dat dit een boeiend maar tegelijk ambitieus plan is.  Veel werken voor minder geld maar hopelijk wel de wereld veranderen, m² per m².  Ik stel ook nog steeds mijn huidige job als prioriteit en ik ga mezelf toelaten om niet te slagen in mijn project, ook al zal ik er heel veel aan doen om het te doen slagen.  Ik heb nu wel al hulp van een paar mensen, alleen zou ik het nooit kunnen.

Ik ben heel benieuwd naar jullie mening over een urban farm

Ik wil je iets vragen : Ik wil heel graag jullie mening over het idee om een Urban Farm op te richten.  Wat vinden jullie van het plan om een BIO groentenzaak van eigen bodem te starten?  En, lijkt het jullie fijn om in 2019 het vallen en opstaan van dit initiatief te kunnen volgen via filmpjes, blogberichten, Instagram-foto's, ... ?  Hebben jullie tips, suggesties of opmerkingen hierbij ?  Ik heel erg open voor jullie mening.  Ik ga ook iedere mening lezen en beantwoorden.

Wat kun je nu nog zaaien

Bladgewassen

Gewone pluksla (Witte Dunsel), Mosterdsla en Winterpostelein zijn nu begin september ook perfect om voor te zaaien voor nog sla in de winter.  Mijn eerste trays zijn gezaaid en binnen drie weken doe ik nog een zaaibeurt.  Zo heb ik ook groenten in de winter.  Vergeet wel niet ook te voorzien in een goed vliesdoek voor als er (nacht)vorst komt.

• Rucola (Normale en Winterteelt)
• Spinazie (Herfstteelt)
• Veldsla  (Koud glas laat)

Koolgewassen

De bloemkool die je nu zaait, is niet meer om dit jaar op te eten, maar voor de uitplant volgend jaar.  Ik kies voor de variëteit Bloemkool Walcheren Winter.  Zaai ze voor in trays van 73 gaten, verspeen ze in p7 potten en plant ze begin volgend jaar uit in mijn moestuintunnel.

• Bloemkool  (Weeuwenteelt onder glas)
• Tuinkers 

Peulgewassen

Ook de tuinboonzaden die je nu zaait, zul je dit jaar geen tuinbonen op je bord toveren.  De zaden zullen kiemen, groeien tot jonge plantjes, overwinteren en volgend jaar doorgroeien tot volwassen planten.  Mensen die last hebben zwarte luis kunnen deze teelt toepassen zodat je een paar weken wint ten opzicht van de zaaibeurt in volle grond in februari.

• Tuinboon  (zeer vroeg)

Wortelgewassen

Pootuien die je nu uitpoot in de moestuintunnel of tuinkast geven je uien net voor de pepers en paprika's eind mei de grond in gaan.  Plant je ze buiten, dan heb je in juni of juli uien.  Je moet ook maar in maart volgend jaar aan insectengaas denken, in de tuinkast onder glas gebruik ik zelfs niets.

• Stengelui  (Winterteelt)
• Pootuien  (Winterteelt)

Kruiden

De peterseliezaden kunnen nu de grond in.  De planten die je nu hebt zullen misschien door het beste krachten heen zijn.  Je kunt dus peterselie nu onder glas voorzaaien en op de plaats van je tomaten zetten.  Voorzie de grond dan wel van wat organische mestkorrels en als je er hebt, wat verteerde compost.

• Peterselie  (Herfst- en Winterteelt)

Tot slot

Zo, de 100% anti-vergeet moestuin checklist zit er weer op.  Vind je deze checklist, de website www.moestuinweetjes.com of het Youtube-kanaal Moestuin TV waardevol en wil je dat ook uiten. Je kunt enerzijds onze Facebook pagina Moestuinweetjes liken en overwegen om je moestuinspullen in onze webwinkel aan te kopen.  Je steunt er alle initiatieven mee die Moestuinweetjes onderneemt om meer mensen in de moestuin te krijgen of meer mensen toegang verschaft tot lokaal geproduceerd, gezond eten.

[wpdevart_like_box profile_id="moestuinweetjes" connections="show" width="300" height="550" header="small" cover_photo="show" locale="en_US"]

Ik zou het ook heel fijn vinden mocht je je idee geven over het uitbreiden van mijn moestuin naar een urban farm waarbij ik het resultaat van mijn moestuininspanningen verdeel in mijn buurt.  Je kan antwoorden onder dit bericht (als je dit bericht op de website leest) of antwoorden op deze mail (als je dit bericht vanuit je mailbox leest).

Vele groeten, Tom

Ikzelf in mijn moestuin