Mijn oude- en nieuwe moestuinieren…

Inmiddels gaan we richting de maand maart, we zullen het dit maal voornamelijk bij het “oude” moestuinieren gehouden, want ik word al geplaagd met de tekst:  “Wim en het nieuwe moestuinieren”... waarom?  Nou omdat ik net als vele anderen al in februari pepers heb gezaaid, maar ik ben pas dit jaar onder de indruk geraakt van wat er allemaal mogelijk is met het nieuwe moestuinieren ...

“Overgehaald door twee gekken ben ik, Wim , dan ook eindelijk begonnen met kweken onder kunstlicht. Ik ben verbaasd, want het werkt net als een gewone lamp met een aan en uit knopje, alleen onder deze groeien planten...”

In deze uitspraak citeert Nicole Newby me nadat ze zag dat ook mijn pepers, paprika’s en tomaten boven de grond kwamen kijken en ze mij spontaan een groeilamp aanbood ...

(met die twee gekken bedoelde ze zichzelf en haar kompaan Debje Deborah, red.)

Vroeger, en dan praat ik vanaf midden 70 er jaren, wist je niet beter dan in april met de tuin te beginnen.  Tenminste dat was mijn ervaring op een boerderij waar ik een groot deel van mijn jeugd en volwassenheid heb doorgebracht.  Daar werd oude koemest van het jaar ervoor ondergespit en die man werkte niet met 1 vore, maar met twee tegelijk. Als de grond om was en netjes aangeharkt, werden peulen, bietjes en worteltjes gezaaid en pas in mei werd er sla gezaaid en andere groenten.

Dus ik, toen als jong ventje, als leerling op de tuinbouwschool, pikte dit op.  En hoewel mijn opa al jaren daarvoor ook moestuinierde bij zijn boerderij, maar in Drenthe, waar we alleen als kinderen in de grote vakantie kwamen, kocht ik in mei een paar koolplantjes van een medeleerling en plantte die daar in de grond.  Ik mocht namelijk een reep grond van 2x 8m gebruiken, dat was heel bijzonder voor een veertienjarige.

Daar plantte ik dus witte en rode kool, het begin was er, want in 1976 kreeg ik mijn eerste volkstuintje, 50m2, wauw dat was groot.  Ik was inmiddels 16 en ging er trots aan het werk.  Twee jaren ben ik daar geweest en toen kreeg ik ergens een tuin van 150m2 aangeboden, dat werd uiteindelijk 300m2.  Alles wat ik ooit geleerd had , gebruikte ik voor de moestuin.

aardappelen telen was mijn grote liefhebberij, niet alleen omdat ze lekker zijn, maar om het gewas op zich. Thuis waren we met 6 kinderen, dus met 8 personen ging er nog wel wat door en zo kweekte ik van alles voor thuis.  Niet dat mijn moeder er altijd blij mee was als ik met mijn vader thuis kwam met over de 30 kg andijvie…

Nadat ik in 1993 ziek werd, was de tijd van de tuin voorbij leek het, iedere jaar als ik langs de tuin fietste dacht ik van : “ooit krijg ik weer een tuin”.
En ja hoor, in 2008 was ik zover hersteld dat ik het aandurfde om weer met 100m2 te beginnen, maar na 2 jaar daar werd de volkstuin opgeheven en kreeg ik de tuin die ik nu heb, 450-500m2 inmiddels. Ook hier heb ik jaren met veel plezier gezaaid en geoogst, nu inmiddels het laatste jaar, door omstandigheden genoodzaakt om er mee te stoppen.  Maar een klein, heel klein stukje dat blijft er komen.  Want tja, je bent tuinman of niet …

Dat ik dit vertel heeft dus te maken met het oude- en nieuwe tuinieren, in mijn geval dan.  Want dit jaar ben ik nog grotendeels op de oude manier bezig en heb ik al een kleine draai gemaakt naar het nieuwe tuinieren.

pepers , paprika en tomaat voorgezaaid

Dit jaar, 2017 inmiddels, wacht ik niet meer tot april met het klaarmaken van de tuin, zoals ik al kind leerde, daar ben ik te ongeduldig voor geworden, want er is al veel meer mogelijk.

In de 70er jaren gingen de peultjes in april de grond in, nu al begin maart…  tuinbonen zaaide ik nooit, lustte ik toen niet en vind ik nu heerlijk.  De tuinbonen gaan hier ieder jaar in de laatste week van februari de grond in en als het weer helemaal tegenzit, dan begin maart.

aardappelen plantte ik altijd half april, want zo was het mij geleerd, maar tegenwoordig gaan de vroege al na 21 maart de grond in, niet dat het altijd goed is hoor, want bij vorst moet je dan de plantjes steeds weer afdekken om vorstschade te voorkomen.  Sla- en snijbonen , dat is wel altijd gelijk gebleven, na de Ijsheiligen, dus na 15 mei, dat doe ik nu nog steeds.

Kool en sla zaai ik begin maart buiten in de tuin, dat gaat prima en vanaf half maart gaan de Doperwten er ook in. Hoewel ik de Doperwten en peulen tot voor 2016 altijd rechtstreeks langs gaas zaaide, ging dat vorig jaar mis en waren het de woelmuizen die mijn jonge net gekiemde plantjes opaten. Dus kreeg ik in de Facebook groep MOESTUIN de raad om ze in een bakje te zaaien en later langs het gaas uit te planten, dat heb ik gedaan en dat werd een succes… dat was voor mij al een begin van “anders moestuinieren”, want dit jaar ga ik het weer van tevoren in een bakje zaaien.

worteltjes kun je ook al vanaf februari buiten zaaien, maar hier zal het begin maart worden.  Je kunt ook om de twee of drie weken een rijtje zaaien, tot juli toe. Zo heb je steeds verse jonge worteltjes.

Voor een jaar of 6 geleden zaaide ik voor het eerst paprika’s , in april in de koude kas, gewoon zaadjes uit een puntpaprika van de supermarkt en dat werd een groot succes.  Maar er was wel één nadeel, ze werden groen en maar een paar werden rood.  Nu staan ze hier buiten in de volle grond, dat wil prima, maar eigenlijk zou je ze dan eerder moeten zaaien. Na in 2015 meer dan 600 paprika’s te hebben geoogst waarvan nog geen honderd rood, besloot ik om minder planten te gaan kweken.  Want tja, 600 paprika’s , die werden meest weggegeven.

Vorig jaar kwamen er pepers en aubergines bij, heerlijke vruchten van gehad, en aubergines buiten gaat ook goed, wat heb ik er van genoten. Vroeger kende ik geen aubergines, de laatste jaren zag ik ze weleens in de winkel liggen, maar dat deed mij niks, maar wat zijn die lekker!!!

Wil ik toch mooie rode of gele paprika’s en wil ik mooie volgroeide pepers , dan zal ik ze eerder moeten zaaien en anders kan ik beter gewoon bij het oude moestuinieren blijven.

Maar ik ben wel nieuwsgierig en probeer ook graag wat, dus kwam ik in aanraking met mensen die ook een moestuin als wij allemaal hebben, maar die op een andere manier met hun kweek bezig zijn en die wel mooie gekleurde paprika’s en pepers aan hun planten kregen.

En zo ben ik dus ergens terechtgekomen wat voor mij het nieuwe moestuinieren is geworden, niet alleen vroeger kweken, maar ook onder de juiste omstandigheden, met een lamp misschien wel… een groeilamp, om de plantjes mooi op te kweken.

Ik heb dus het licht gezien en er is bij mij een lampje gaan branden en mocht ik toch tegen de lamp lopen , dan heb ik pech gehad en gaat het licht uit.

Vandaar dat ik praat over het oude en nieuwe tuinieren, ik blijf gewoon op de oude manier bezig met de moestuin en pak iets van het nieuwe tuinieren mee , doordat ik nu heb geleerd wat er allemaal mogelijk is.

En natuurlijk hoeft niet alles vroeg, als ik foto’s laat zien van mijn in januari gezaaide pompoenen en ik krijg daar commentaar op, dan snap ik dat ook wel, die kunnen pas in mei naar buiten en groeien vrij snel, in april gezaaid wil het ook nog prima, dat geldt ook voor komkommers en courgettes, die zaai je gewoon voor in april , in de koude kas en ook na half mei buiten in de volle grond zaaien gaat makkelijk.
Maar als ik half mei bij een tuincentrum kom en ik zie daar al forse planten van komkommer en courgette, dan zijn deze ook niet in april gezaaid, maar veel eerder (gezaaid of geënt) .

Inmiddels ben ik begonnen met het spitten van de tuin, ja ook dat is ouderwets, want er zijn ook mensen die daar het nut niet van in zien en op een andere manier hun tuin bewerken.

En als het mij lukt om zover te zijn, gaan eind februari de tuinbonen weer in de volle grond, dat was vroeger al zo en dat blijft ook dit jaar nog.

Doe het moestuinieren op je eigen manier met je eigen ervaringen, maar kijk of informeer eens naar wat er allemaal mogelijk is , vóór je direct iemand de woorden “te vroeg” oplegt. Want dat hoeft helemaal niet zo te zijn.

Succes allemaal met het moestuinieren op de oude- en/of nieuwe manier en dat we uiteindelijk aan het eind van dit jaar weer blij kunnen zijn met onze mooie oogsten.

Wim.