Buiten in de moestuin is het koud...maar bij de moestuinder kriebelt al van alles…

Ja, buiten is het winter, op het moment van schrijven ligt er een mooi pak sneeuw en vriest het in de nacht nog matig.

Er komen wel een paar minder koude dagen aan, maar de voorspellingen zijn nog lang geen lente.

Op het land staan bij menigeen de boerenkool en de spruitjes en bij sommige nog wat winterandijvie of pastinaak, maar ook groenlof, prei en selderij.  Deze groenten kunnen de koude prima aan.

Zo’n bevroren pastinaak, die kan je straks als het weer dooi is gewoon oogsten en bereiden, nee weggooien hoeft niet en ook de prei groeit straks na de dooi nog weer verder, hoewel we die dan niet tot juni moeten laten staan, want dan bloeien ze waarschijnlijk al en een dikke harde bloemsteel in de prei, dat willen we niet.

Selderij is inmiddels net als peterselie afgestorven boven de grond, maar maak je geen zorgen, zodra het lente wordt, loopt het gewoon weer uit, je kunt dan nog mooi verse kruiden snijden om te gebruiken.

Wel zullen ze verderop in het voorjaar uitlopen, er komen dan bloemen en zaad in, de plant gaat achteruit en sterft af.  Maar ja, tegen die tijd planten we alweer nieuwe plantjes uit.

De winterbloemkool zal in het voorjaar wel weer verder groeien zodat je in mei de eerste bloemkolen alweer kunt oogsten, lekker in die tijd en nog geen last van rupsen.

Maar de wintertijd is niet echt de fijnste tijd voor de moestuinder die graag buiten in zijn tuin bezig is. Nee, we moeten ons er maar bij neerleggen dat er buiten bij vorst en sneeuw niet veel te doen is.

Hoewel, binnenshuis is er natuurlijk wel van alles te regelen. Plannen maken, waar komt dit te staan en waar dat.

De aardappelen stonden vorig jaar daar, dus die moeten nu weer ergens anders staan. aardappelen plant je ieder jaar weer ergens anders om aardappelmoeheid te voorkomen. Aardappelmoeheid is een ziekte van deze plant, veroorzaakt door aaltjes.  Hierdoor zal de plant verzwakken en bovendien ben je de aalties nog niet zomaar kwijt.

Het beste is de tuin in te delen in vakken, bijvoorbeeld een aardappel-/ tomatenvak, een peulvruchtenvak, een koolvak, een bladgroente vak. Je kunt dan ieder jaar de vakken draaien, de bonen en andere peulvruchten op het aardappel-/tomatenvak enz. als je die vier jaar hebt gedaan komen de aardappelen weer in het eerste vak en dan begin je weer van voor af aan.

Wat doen we nog meer dan plannen maken? Nou, we zijn nog steeds heel druk met het bestellen van zaden en pootgoed. Sommigen hebben alles al binnen en anderen moeten nog bestellen of gaan naar de plaatselijk zaadhandel om daar hun spullen in te slaan.

Welke pootaardappelen kies je? Want er zijn heel veel soorten.  Kijk eerst eens welke grondsoort je hebt en of het ras dat je wilt bestellen geschikt is voor deze grond, tegenwoordig is het meeste wel voor de verschillende grondsoorten geschikt.

Uit mijn jeugd herinner ik mij dat hier in het oosten voornamelijk Parel, dat eerder Libertas heette, Surprise en Rode Pimpernel werd geplant, dat waren rassen die zeer geschikt waren voor de zandgronden.

Bintjes en Bildstar waren meer geschikt voor de kleigrond en Eba deed het weer goed op veengrond. Maar tegenwoordig schijnt de Bildstar het ook goed te doen op de zandgronden, hoewel er wel verschil is tussen lichte en wat zwaardere zandgrond.  Bildstar zou het beste resultaat geven op wat zwaardere zandgrond, aldus de man van de zaadhandel.

Maar tegenwoordig heb je zoveel keus uit verschillende rassen…..  De Frieslander wordt het meest geteeld op alle gronden, een prima aardappel die door de ene wordt benoemd als vastkokend en door de andere als iets kruimig, ik denk dat het echt aan de grond ligt of aan de bemesting of dat sommige ze te lang koken, waardoor ze uit elkaar vallen.

Naast de Frieslander heb ik vorig jaar kennisgemaakt bij Moestuinweetjes met de berber aardappel. Normaal zou ik die niet kopen…  berber… het klinkt als een berbertapijt.. nee, leek mij niks, maar afijn, toch geprobeerd, het leverde een prachtig “tapijt” aan loof op met daaronder mooie grote aardappelen met een heerlijke smaak en mooi stevig op het bord, ook heerlijk om te bakken, dus wat denk je dat ik dit jaar plant? Juist, weer berber.

Late rassen heb ik niet zoveel ruimte voor, ik was altijd fan van de Mozart en
van de jelly.  De jelly is ook een vastkokende aardappel met een hoge opbrengst van mooie grote knollen die je de winter door goed bewaren kunt. Dus ik ga er toch een paar van planten.

De Mozart is iets kruimig, prima geschikt voor de winterse stamppotten en het voordeel van dit ras is, dat het een trage kiemer is, dat is mooi voor de winter dus, niet gelijk allemaal uitlopers.

En zo zijn er nog veel meer rassen, Obama en Michelle zijn bekende namen, maar ook als aardappel zijn ze goed te eten …

De Obama als vroeg stevig ras en de Michelle (als vervanger van de Eba) is een laat ras.

Dan heb je nog soorten die minder gevoelig zijn voor de gevreesde aardappelziekte Phytophtora en sommige worden zelfs verkocht als biologisch en of beschermd tegen deze ziekte.

Afijn, we bestellen uit een lange lijst dié soorten die wij zelf lekker vinden, ik geef maar een paar tips en misschien hebben jullie als lezers al wel het juiste advies gekregen.

Ook bij Moestuinweetjes hebben ze daar een ruime keuze in, net als in allerlei groente- en vruchtenzaden. En vergeet de bloemenzaden niet.

Natuurlijk bepaal jezelf de winkel of website waar je ze bestellen of kopen gaat, ik geef maar een voorbeeld.

En dan komen de zaden binnen en ga je sorteren, vaak lees je op de achterzijde of op de website wel het juiste teeltadvies.

Wanneer zaaien, wanneer verplanten, buiten zaaien of binnen eerst voor zaaien, waar moeten de planten komen te staan, in de zon of juist in de schaduw?

Veel planten houden van zon , maar bijna alle kruiden, maar ook bijvb. Rode bietjes en nog veel meer kunnen gerust gekweekt worden in een hoekje van schaduw of half schaduw.

De vruchtdragers zoals tomaten, aubergines, pepers en paprika’s houden wél van een zonnige plaats in de tuin. Vaak worden deze planten al in kassen gekweekt, maar het kan ook buiten.

Tomaten onder een afdakje wordt vaak gezegd, maar het kan ook zonder, dat heb ik zelf al jaren ondervonden, maar ik geef toe dat onder een dakje de omstandigheden, zoals bij veel regen, wel beter zijn.

En nu de woorden pepers en paprika’s al vielen, wil ik daar nog even op reageren, want vele kwekers van deze planten zijn in deze winter al druk met het zaaien en opkweken van deze gewassen.

De mooiste foto’s komen voorbij op FacEbook, al prachtige planten.  Veel te vroeg, zeggen anderen, maar is dat ook zo?

Sommige soorten hebben een langere periode nodig om volwassen te kunnen worden en ik heb zelf ondervonden dat het fijner is om aan het eind van het seizoen mooie gekleurde vruchten te oogsten, dan dat ik de potten met groene vruchten allemaal maar in huis moet halen in de hoop dat ze gaan kleuren.

Nee, er is niks mis mee om vroeg te beginnen hiermee, zij het met of zonder groeilampen. Het is net welke mogelijkheid je hebt wat licht betreft.

En straks is het februari, dan kunnen er alweer tuinbonen worden gepoot, gaan we spinazie en raapstelen zaaien… mits de grond dooi is uiteraard.

Eerst gooi ik dan nog een paar zakjes kalk over de tuin, de grond verzuurt op zandgronden vrij gemakkelijk en met kalk kun je de grond weer een iets hogere pH geven, hoewel dat niet van de één op andere dag gaat.
Maar we doen ons best.

kalk tussen de aardbeien gestrooid...

composthoop en mest wordt klaargelegd om de grond te bewerken, op welke manier je dat ook gaat doen.

En dan…. Dan begint het seizoen weer, komen er weer allemaal mooie foto’s voorbij op FacEbook, over het zaaien en planten en werken en kijken we weer verder uit, naar een mooie zomer met veel tuinplezier!

Inmiddels zit ik nog lekker warm voor de verwarming, buiten vallen wat sneeuwvlokken, maar het wordt over een tijdje vast beter!

Fijne voorbereidingstijd gewenst en op naar een mooi tuinjaar!

Wim Boers.