Inleiding : De moestuin in maart

Maart roert zijn staart, zegt het spreekwoord, dus we kunnen nog wel het één en ander verwachten. Toch is er al veel mogelijk in maart.  De ene tuinder begint in maart met alle plannen terwijl een ander april vroeg genoeg vindt. En wij? Sommige van ons zijn al druk bezig met zaaien terwijl de ander nog moet beginnen met de voorbereidingen.

moestuinzaden en pootgoed kopen in maart

De meesten van ons hebben al hun zaai en plantgoed aangekocht of geruild onder elkaar.  Een enkeling die dat nog niet heeft gedaan... en een hele groep die na de aankopen nog steeds op allerlei aanbiedingen af gaan.

Zo heb ik zelf meer Dahliaknollen gekocht dan eerst de bedoeling was… Ze zijn gewoon zo mooi en het is een beetje een verslaving, maar ja, welke moestuinder heeft dat nu nooit? …

Werken in de moestuin in maart

Meestal begon ik in februari al met spitten en was het eind van die maand dat de tuinbonen al waren gezaaid, maar ook al heb ik de tuinbonen dan wel in die maand gezaaid, de rest staat hier nog op een laag pitje.

Diverse kwaaltjes plaagden mij om al te beginnen, maar hopelijk gaat het binnenkort beter en kan ik echt beginnen. Gelukkig ben ik niet de enige, menigeen zit thuis met de gevolgen van griep of een operatie of een vervelende ziekte.  Voor die mensen wens ik dat ze spoedig herstellen en hoop ik dat ze toch nog een beetje van hun tuin kunnen genieten komende zomer, ook al is het niet voor iedereen weggelegd.

Een bloemetje doet soms wonderen ….

Mijn grondvoorbereiding in maart

Maar de normale planning van de tuin is dat ik meestal begin februari kalk strooi en eind februari – begin maart de tuin omspit.  compost en, als ik het kan krijgen, paardenmest , maar de laatste jaren kom ik daar niet meer zo gemakkelijk aan, deze werden dan ondergewerkt.

De composthoop is het op een hoop gegooide groenafval van het jaar of de jaren ervoor, soms deels prima verteerd tot mooie compost en deels nog niet verteerd, maar daar let ik niet teveel op, ik werk alles eronder.

Anderen gebruiken nog bloedmeel of beendermeel of andere stoffen, die ik eigenlijk nooit heb gebruikt. Wel patentkali of Vinassekali en zo nodig superfostaat.

Zaai-en plantbedden in de moestuin

Als de grond om is, maak ik zaai- en plantbedjes, in het voorjaar heb ik vaak al in mijn hoofd waar alles komt te staan, rekening houdend met het jaar ervoor waar toen de producten stonden en die nu dus een stukje verder komen te staan.  Op deze plantbedjes strooi ik gedroogde koemestkorrels, die ik met een drie of vijftand cultivator licht in de grond werk.

En zaaien maar in maart

Zoals genoemd, vanaf februari de tuinbonen in de grond, waarom zo vroeg en kunnen ze niet bevriezen? Wordt er vaak gevraagd.. nee, de tuinbonen kunnen wel vorst verdragen, vroeger zeiden ze tot min acht. Hier in het oosten is het vaak kouder dan in het westen, dus het maakt nog wel iets verschil waar je tuin ligt.

Zo vroeg, dat is omdat tuinbonen vaak last krijgen van zwarte luis en dat kun je dus voorkomen of minder last van ervaren door ze vroeg te zaaien. Maar staan de tuinbonen al hoog en er komt toch luis in, dan kun je ze toppen, boven de laatste bloemen uiteraard.

Maar zover is het nog lang niet.  Eerst gaan we zaaien, in maart kan er al heel veel gezaaid worden, worteltjes bijvoorbeeld, je hebt zomer- en winterwortelen en je hebt vele soorten.

Zomerwortelen, waarvan enkele bekende rassen zoals Amsterdamse bak en Nantes2, maar ook de biologische rassen als Jeanette, kun je gewoon zaaien in deze tijd in de volle grond, dus in de tuin.
Op rijtjes vind ik het gemakkelijkste, maar sommige zaaien breedwerpig.  Hier in rijtjes, heel dun zaaien, sommige mengen het zaad met fijn droog zand, maar ik zaai heel voorzichtig, het is fijn dat ik een bril heb, dat scheelt een hele rij zaaien…

Winterwortelen, hiervoor geldt hetzelfde, vaak op rijen, omdat ze lang blijven staan. Flakkeese en Berlikumer zijn bekende rassen die het overal goed doen.

wortelen beschermen tegen de wortelvlieg

Wortels in het algemeen geef je geen verse mest, en om de wortelvlieg geen eitjes te laten leggen kun je eventueel insectengaas gebruiken, zet het 1 meter hoog rondom het bedje met wortelen en laat het van boven gerust open.

De wortelvlieg vliegt niet veel hoger dan 60cm, dus de kans dat ie er bovenin komt is klein. Druk het insectengaas wel 10cm van onderen in de grond.

Andere middelen zijn er ook, maar daar heb ik geen goede ervaring mee. Het om en om planten van ui/prei met wortelen heeft hier ook nooit succes gebracht.  Een familielid strooit peper in de rijen bij het zaad, hij zegt dat het helpt, ik heb het eigenlijk nog nooit geprobeerd.

Kolen voor de moestuin zaaien in maart

Kool, zoals rode-, witte-, savooie-, spitskool en broccoli, kan inmiddels ook gezaaid worden, ook gewoon buiten op een zaaibedje, rijtjes met niet teveel zaden, anders krijg je er in één keer een heleboel, dat hoeft niet, ik zaai graag spitskool, later plant ik ze dan uit op 60 x 60cm, die zijn mooi vroeg en in juli kan ik ze al lekker eten.

Ook bij kool heb je last van koolvlieg, er zijn diverse mogelijkheden om hier iets tegen te doen.  Knolvoet is een bekende ziekte bij kool. Het komt meer voor op zandgronden dan op kleigrond, hoor ik vaak, dat komt dat kool houdt van kalkrijke grond en zandgrond is vaak aan de zure kant.

Ook hoorde ik wel eens dat mede-tuinders hier in het oosten van het land een plantgat maakten en daarin een handje kalk gooiden voor het plantje erin werd geplant, dit zou helpen.

Verder moet je kool nooit op hetzelfde stuk grond plaatsen, maar minstens 6 jaar wachten voor er weer kool mag staan.

Als knolvoet toeslaat, komen er allemaal knolletjes aan de wortel en sterft het plantje uiteindelijk af.  Soms maak ik de knolletjes wel eens open met de nagel en zie ik een klein wormpje, maar verwijderen en planten heeft dan nog weinig nut.

Koolkragen zouden een oplossing kunnen zijn, want koolvlieg legt het eitje vlak aan de stam van de koolplant, waaruit de beestjes ontstaan en zich in de wortel boren.

Zulke koolkragen zijn te koop, maar je kunt ze ook zelf maken, bijvoorbeeld uit een stevig vijverfolie/dik plastic of karton. Met een doorsnede tot 20cm kom je al een heel eind.

Peulen en Doperwten.

Peulen kunnen nu gezaaid worden en zowel gelijk in de grond als voorzaaien. Gelijk in de grond is het gemakkelijkst, maar soms eten de vogels of muizen je zaaigoed op en komt er niks boven. Netten beschermen tegen vogels, maar niet tegen muizen.

Vandaar dat ik ze voor zaai, niet in allemaal kleine potjes, maar in een grote pot of afwasbak.
potgrond erin, half zakje of heel zakje zaden erover verdelen, laagje potgrond om het goed af te dekken, beetje vochtig maken en afwachten maar. Ik zet het op de logeerkamer voor het raam.

Zodra de plantjes 6-8cm hoog zijn, haal ik het geheel voorzichtig uit de pot of bak en haal de plantjes er in plukjes af, plukjes van 2 of 3 plantjes die ik vijf cm uit elkaar bij het gaas plant.

Gaat prima en ze zijn er niks minder om dan dat je 100 potjes maakt met 2 of 3 zaadjes.  Het is goedkoper en het scheelt je veel werk.

Doperwten zaaide ik eerder altijd in april, ik vind maart nog te vroeg, maar sommige rassen, daarvan zou het kunnen.

Sla kun je al zaaien in de koude bak, kas, maar ook in de tuin.

Andere groenten starten in maart

Ook vroege spinazie en raapstelen zijn hier al gezaaid en ook maart is daar een prima maand voor.

pepers en paprika’s heb ik al in de voorbije maanden gezaaid en er staan reeds meer dan 100 potjes voor de ramen of in een bak met extra licht, waaronder mijn aquarium.
Deze kunnen pas na half mei naar buiten.

aubergines zaai ik ook deze maand, maar dan eerst binnen, de tomaten wacht ik mee tot april,
ik heb geen ruimte om de plantjes eerder op te kweken.

Rode biet en plant-uien, prei en pastinaak etc.. gaan hier pas in april de tuin in.

aardappelen in maart

aardappelen, de eerste pootaardappelen kunnen vanaf 20 maart de grond in, de vroege rassen dan, je hoeft niet gelijk 20m2 in te planten, wat ik jaren geleden wel deed, maar kwam er nog nachtvorst dan moest ik alles afdekken, wat een werk, iedere dag weer.

Maar de laatste jaren ben ik heel iets verstandiger geworden, dat komt omdat verstand komt met de
jaren, dus daar profiteer ik dan maar van en zet eerst een stuk of 20 aardappelen vanaf de eerste officiële lentedag.

Bekende vroege rassen zijn Frieslander, berber, Eersteling en bekende late soorten zijn jelly, Bildstar, Mozart, etc..

Komt er dan een nachtvorst, zet ik er een bloempotje over of gooi een schep zand over het plantje, zodat de vorst geen schade aanbrengt.

En het voordeel ervan is dat je toch niet alle aardappelen in 1x op eet, dus zodra je in april komt, plant je de rest van de aardappelen.

Late rassen kun je nog de hele maand april planten.

Tot slot

Voorlopig hebben we alweer een mooi begin, de rabarber komt boven de grond en lacht ons al toe,
we gaan de lente tegemoet , ook al is die voor de weermannen al begonnen, bij mij begint de lente nog gewoon op 21 maart.

Succes allen, het wordt vast een mooie zomer!

Wim Boers.