Ijsheiligen…..
Inmiddels zitten we in de tweede helft van de maand april en kijken we steeds verder vooruit naar de Ijsheiligen … De wie? Ja, die! De Ijsheiligen die uiteindelijk na 15 mei ons land zouden moeten verlaten. Maar zoals afgelopen jaar is er 1 blijven hangen, die tot in juli nog even kwam plagen, daarna was hij vertrokken.
Hopelijk nemen de andere Ijsheiligen deze dit jaar gelijk mee en kunnen we onverstoord verder werken aan onze moestuin plannen. De naamdagen van de genoemde Ijsheiligen vormen een periode in de maand mei, die wordt gezien als de grens tussen weer met mogelijk nachtvorst en zomers weer. Het kan wel eens gebeuren dat na half mei nog nachtvorst optreedt, maar die kans is niet zo heel groot, maar wel zeker aanwezig.
De namen van deze Ijsheiligen, welke katholieke heiligen waren, zijn: Mamertus (11 mei) , Pancratius (12 mei), Servatius van Maastricht (13 mei) Bonifatius van Tarsus (14 mei) en Sophia van Rome (15 mei) , vervelende gasten dus…
De Ijsheiligen ontlenen hun benaming aan het gevaar van koud voorjaarsweer voor het gewas, dat in deze tijd in volle bloei staat of jonge plantjes die net boven staan of uit een warmere omgeving komen. Een late nachtvorst kan in deze periode veel schade aanrichten.
We gaan er dus maar vanuit dat deze heiligen na 15 mei hun koffers pakken en voorlopig niet terug komen. Want dan kan het grote tuinfeest beginnen, want tja, kijk eens in de Facebook Groep Moestuin en je ziet kassen / serres/ vensterbanken, vol met plantjes die dan dolgraag naar buiten willen. Niet allemaal, want tja, sommige zijn echte koukleumen en blijven liever binnen om hun product te leveren. We hebben het dan over bijvoorbeeld de tomaten.
De één kweekt tomaten in de kas, terwijl de ander ze een beschut, zonnig, plekje in de tuin geeft. Het kan allebei, ook paprika's, pepers en komkommers, kunnen prima buiten, afhankelijk van de rassen. Hoewel de paprika of peper in de kas misschien sneller en beter zal kleuren dan in de buitenlucht. Dat is mijn ervaring ook, ik zet ze altijd buiten. Maar de meeste paprika's oogst ik aan het eind van het jaar groen. Daarom heb ik ze dit jaar een dikke maand eerder gezaaid dan andere jaren en wie weet, levert het ook buiten mooie gekleurde vruchten op.
Nu, vanaf half april kan er al heel veel buiten gezaaid worden, sommige hebben alles al gezaaid, maar anderen hebben nog gewacht tot rondom deze tijd om in de volle grond te zaaien, worteltjes, zowel winter- als zomerworteltjes , rode-, gele- of anderskleurige bietjes, snijbiet, doperwtjes, kool, het kan allemaal gezaaid worden en ook de plantuitjes kunnen nu in de grond worden gezet.
Mocht je alles niet willen zaaien en koop je liever plantjes, dan kun je die ook kopen of bestellen, op de markt of bij het tuincentrum, maar ook via moestuinweetjes.com kun je plantjes bestellen. De keuze is heel groot ! Ze worden heel snel geleverd in een mooie stevige, recycleerbare verpakking uit gerecycleerd materiaal. De lege verpakkingen zijn ook superhandig om plantjes op te sturen naar je familie en vrienden.
Uitzonderingen zijn er natuurlijk ook, de bonen worden meestal pas na die vervelende Ijsheiligen gezaaid, want tja… vorst, daar kunnen de bonen niet goed tegen. Dan kun je opnieuw beginnen, dat zou wel heel erg jammer zijn na al je inspanningen. Ook venkel, andijvie en nog meer groentes worden liever gezaaid als het iets warmer is. En later nog de boerenkool en de groenlof, voor onze zuiderburen bekender onder de naam suikerbrood.
Maar rond de Ijsheiligen staan onze aardappelen toch ook boven de grond? Deze kunnen toch ook geen vorst verdragen? Hoor ik jullie zeggen! Dat klopt, aardappelen kunnen ook niet tegen vorst, maar het voordeel is dat het grootste deel onder de grond zit, de blaadjes/ het loof kan zwart kleuren bij vorst, dat is niet zo heel erg, alleen kan het de oogst vertragen. Denk dus niet dat als na een late nachtvorst het loof een forse tik heeft gekregen en zwart kleurt dat je opnieuw moet beginnen, dat hoeft echt niet, ze komen vanzelf weer op, groeien gewoon verder, maar de oogst zal iets later zijn.
Kunnen we de plantjes beschermen? Ja, dat kan, door ze af te dekken met bijvoorbeeld vliesdoek, of een bloempotje op de kop over de plant te zetten, ook kun je als de planten nog laag zijn een schep zand over de net boven- komende planten gooien of de aardappelen aanaarden, hiermee bescherm je de ondergrondse delen van de aardappelplant.
Kijk eens op de webwinkel van moestuinweetjes.com, je komt er veel hulpmiddelen tegen, dit vliesdoek, maar ook insectengaas, ideaal tegen de wortelvlieg, om maar wat te noemen.
Spinazie, tuinbonen, peulen, deze staan dan toch ook al boven de grond? Ja, dat kan, deze kunnen vroeger gezaaid worden en doen niet moeilijk over een paar graadjes nachtvorst, daar kunnen ze prima tegen.
Hopelijk verdwijnt de nachtvorst na half mei en kunnen we allen in korte broek de tuin in om het eerste onkruid te wieden, met onkruid bedoel ik plantjes die ergens staan waar je ze liever niet hebt. In dit geval zou 1 afrikaantje in een rozenperk ook onkruid zijn….
Bloemen, velen onder ons hebben ook een gedeelte van de moestuin ingericht voor bloemen. Er wordt mij wel eens gevraagd waarom ik zoveel bloemen in de tuin heb staan, wel, in de eerste plaats vind ik bloemen mooi en de meesten weten wel dat ik een dahlia- en Zinnia gek ben.. maar ook zaai ik graag andere bloemen voor boeketjes, maar ook voor de bijen.
Ieder jaar staan ze er weer, de prachtige bloeiende Dahlia's en als je goed kijkt en luistert zie je en hoor je de bijen, mooi toch? Ze hebben het al zo moeilijk. Het voordeel is dat ze vanaf de bloemen ook de groentes weten te vinden en je, bijvoorbeeld, een mooie bonenoogst kunnen bezorgen. Dahlia's plant ik eind april in de tuin, Zinnia's zaai ik pas na half mei, deze hebben ook last van die Ijsheiligen, zijn daar erg gevoelig voor. Malva's heb ik dit jaar van moestuinweetjes.com , deze zijn biologisch, nog beter voor de bijen, wordt er gezegd.
We gaan het zien, nog een paar weken volhouden, dan hopen we dat de Ijsheiligen weg zijn, nu eerst genieten van veel andere groentes welke al wel buiten gezaaid kunnen worden, het plezier van de jonge plantjes in de kas/serre en van alles wat inmiddels in de tuin staat, verdere plannen maken, genieten!
Wim.
