Een moestuin beginnen DEEL 2 : Praktische beslissingen/tips voor de start

Lees ook DEEL 1 : De enige voorwaarde komt niet uit een zakje

Een moestuin beginnen DEEL 2 : Praktische beslissingen/tips voor de start

Artikel foto bron : www.tuinsmakelijk.nl , bedankt Vera Greutink

Nooit eerder was er nooit zoveel interesse in het onderwerp : een moestuin beginnen.  Mensen geloven steeds minder in het industriële model voor voedselvoorziening.  Iedere gemeente, provincie of land heeft voldoende ruimte om biologisch geteelde dieren en of groenten te kweken voor consumptie.  Onze aarde, we hebben er maar één en als 'wij' het voorbeeld tonen om zelf onze groenten te kweken, dan volgt misschien de rest.  Moestuinweetjes heeft als grote doel om iedereen ervan te overtuigen om zelf zijn groenten te kweken en een moestuin te beginnen.

Traditionele landbouw

In het vorige deel had ik het al over passie om zelf iets te kweken om met levende dingen bezig te zijn, de buitenlucht en de smaak van biologisch geteelde groenten.  In dit artikel heb ik het over enkele keuzes die je moet maken voor je beslist : "Ja, ik ga een moestuin beginnen !".

1. Kies je waar je je moestuin wil aanleggen

Kijk uit naar de zonnigste plaats die je maar kunt vinden.  Je kunt volledig tot rust komen aan een bosrand maar in de schaduw zul je het steeds weer extra moeilijk hebben om een productieve eetbare tuin te maken.  De meeste groenten - lees alle groenten - hebben zonlicht, warmte, water, voeding en lucht nodig om te groeien.  Zonlicht geeft je stevige planten die resistenter zijn tegen ziekte.  Je krijgt met veel zon ook zoetere uien, wortelen en tomaten.  Als je in een zonnige moestuin dan toch schaduw nodig hebt om in volle zomer sla te kweken, wees dan slim en plan(t) ze in de beschutting van een gewas dat hoger komt zoals staakbonen, maïs of aardpeer.

2. Is mijn grondsoort geschikt om een moestuin aan te leggen?

De meeste grondsoorten zijn geschikt maar probeer extremen te vermijden.  Zit je tijdens het voorjaar met koude, vochtige en compacte kleigrond (kleigrond is wel heel vruchtbaar) of een bodem vol stenen, dan zul je nooit zonder ingrepen kaarsrechte wortelen kweken.  Tenzij je met verhoogde bedden werkt die je opvult met betere grond.  Ook in grote potten of vierkante meter moestuinen kun je heel efficiënt tuinieren.  Zit je met pure zandgrond dat na het water geven meteen weer droog staat, dan moet je ook organisch materiaal en eventueel zwaardere grond aanvoeren om een blije moestuinier te worden.  

3. Slakken bestrijden is een noodzakelijk kwaad

Hou je moestuin proper

Hou je moestuin zo proper mogelijk, verwijder onkruid en bladeren en rui de rommel waar slakken in kunnen schuilen op.  Laar maar eens wat oude plantpotten rondslingeren in de tuin.  Je zult zien dat ze binnen de kortste keren slakkenhotels worden.  Overdag zie je de slakken niet in de moestuin, maar s' nachts als er wat dauw is en ze minder uitdrogingsgevaar hebben, gaan de slakken op vraattocht.  Mensen die ooit een slakkenplaag gekend hebben, weten welke schade ze kunnen aanrichten.

Bestrijd slakken ruim op tijd, als ze al aan het smullen zijn is het al te laat

Biervallen, eierschalen, koperstrips en biologische slakkenkorrels ... alle mechanische middeltjes werken wel maar als ze toegepast worden is het meestal al te laat.  Pas ze toe als er nog geen sprake is van slakken in maart/april.  Begin op tijd met Slakken bestrijden.  Roei ze uit voor ze zich vermenigvuldigen en je tuin overnemen.  Mijn eerste slakkenkorrels gooi ik in de tuin in maart.  Ik baken een zone af en zeg tot de slakken : "Tot hier en niet verder".

Laat je kippen tijdens de winter los in de moestuin

Tijdens de winter laat ik mijn kippen op de moestuin. Ik heb er 5 en tussen oktober en januari lopen ze vrij rond in de moestuin.  Meestal heb ik nog spruiten, prei, pastinaak, wortel, savooikool, en knolselder staan in die periode.  Die gewassen moet ik wel afdekken met insectengaas of kippengaas.  De kippen eten alle onkruid op dat nog her en der verspreid is na de zomer, maar ze doen meer.  Het onkruid dat ze opeten komt achteraan de kip er weer uit in de vorm van mest.  Kippenmest is heel rijk aan stikstof, ideaal voor jonge planten.  Maar kippenmest is ook heel intens en kan je gewassen verbranden als je er meteen in zaait of plant.  Daarom moeten de kippen terug op hun terrein eind januari.  Dus onkruid omzetten in mest, super cool. Maar nog is het niet gedaan.  Mijn kippen eten niet alleen onkruid.  Ze schuimen ook iedere vierkante centimeter van je moestuin af naar hun delicatesse ... slakkeneieren.  De kaviaar voor mijn kippen.  En mocht het nog niet genoeg zijn, dan krijg ik elke dag ook nog tussen de 3 en de 5 verse scharreleieren cadeau.  In dit filmpje zie je hoe ik mijn kippen loslaat in mijn moestuin.

4. Een cruciale factor : Onkruid vermijden of bestrijden

Een van de grootste redenen waarom mensen stoppen met hun moestuin en weer nutteloos gras zaaien is 'het onkruid'.  Onkruid is de verzamelnaam voor planten die groeien uit rondzwervend zaad in je moestuin.  Soms komen er wel mooie, soms zelfs eetbare planten uit, maar een moestuin dient toch voor een groot deel om uit te eten wat je zelf zaait.  Als we mooie bloemen willen, zaaien we die zelf wel.

Onkruid bestrijden

Hier ook weer is het net als bij de slakken de kunst om bij te blijven.  In de lente elke week een rondje in de moestuin en hier en daar wat onkruid wieden zorgt er voor dat je het onkruid mooi de baas blijft.  Tegen de zomer staat de moestuin mooi vol groenten en dan hoef je niet meer te wieden.  De planten die er staan, nemen het licht af van mogelijk onkruid dat zou kiemen.  Na de oogst kun je je grond dan afdekken met compost, mulch, karton of worteldoek .  Of zoals eerder gezegd je moestuin als pretpark voor je kippen openstellen.  Ik sproei nooit voor onkruid.

Onkruid voorkomen

Heb je toegang tot veel geteerde compost die vrij is van onkruidzaden, dan heb je een grote luxe.  Dan kun je ieder jaar een dikke laag compost aanbrengen waar nauwelijks tot geen onkruid uit groeit.  Het onkruidzaad dat doorheen het jaar toch kiemt heeft geen ruimte meer om te concurreren tegen je moestuin planten.  En als het onkruid toch de strijd wint kun je het super makkelijk verwijderen dankzij de kruimelige structuur van je compost.

Heb je last van meerjarig onkruid ?

Heb je meerjarig onkruid dat zijn wortels diep in de grond heeft of dradige wortels hebben die overal in en rond zitten, dek dan je grond af.  Gebruik hiervoor een paar lagen krantenpapier of een laag karton met daarop 5 tot 10 cm compost of bodemverbeteraar.  Doe het vroeg op het voorjaar of in het najaar.  Op die manier is het karton of papier verteerd en kun je zonder problemen starten met planten en zaaien.

Voel je je niet goed bij de bleekmiddelen, de inkt of de chemicaliën in karton zoek dan niet-gebleekt, chemicaliën vrij karton of papier.  Persoonlijk kan de inkt van krantenpapier geen kwaad.  Mijn opa likt aan zijn duim bij iedere bladzijde van zijn krant die hij draait.  Hij is bijna 90 jaar.

Heb je niet meer de tijd om te wachten op terend papier of karton, dan zit er maar 1 ding op.  Handen uit de mouwen, spitten of omwoelen met een woelvork en onkruid wieden.  Verwijder de diepe wortelpinnen, zoniet komen de meerjarige onkruidplanten terug.

5. Een eigen tuin of een samen of volkstuin ?

Een volkstuin geeft een aparte sfeer.  Het is sociaal.  Je kunt met elkaar van ideeën wisselen, een koffie drinken, zaden of plantjes uitwisselen of samen compost maken.  Ik heb altijd al een volkstuin willen hebben.  Maar in mijn stad is er geen beschikbaar.  Aan de andere kant hoor ik ook wel van mensen die samen- of volkstuinen dat ze zich aan regels moeten houden.  De aardappelziekte moet bestreden worden, kippen zijn niet toegelaten of je mag geen tuinkas of serre plaatsen.  Ik ben dan al wat eenzamer in mijn moestuin maar ik doe wat ik wil.

6. Enkele tips als je uitkijkt naar een volkstuin

Als je toch de keuze maakt voor een volkstuin en er is er eentje beschikbaar, let dan op volgende zaken :

• Kies een volkstuin dicht bij je huis.  Even tot bij de tuin om wat te wieden of last minute beslissen welke groenten je diezelfde avond gaat klaarmaken gaat iets minder vlot als je ver van je moestuin woont.
• Heel wat volkstuincomlexen zijn voorzien op families met kinderen.  Speeltuigen of een bar voor de dorstige werkers dat is altijd mooi meegenomen.
• Het is een groot voordeel als er watervoorziening is of wanneer er gezamenlijk compost gemaakt wordt.  Veel volkstuinen laten ook jaarlijks een grote hoeveelheid compost aanrukken, altijd handig.
• Kijk op het terrein of er geen al te grote obstakels zijn zoals bomen of gebouwen.  In onze lage landen kun je iedere zonnestraal gebruiken.
• Een eigen moestuinhok op het complex is helemaal het einde.  Je materiaal kun je er in opbergen maar ook de zaden, de meststoffen en je gasvuurtje om koffie of thee te maken kan zeer handig zijn.
• Voel je niet verplicht om meteen het eerste tuintje aan te nemen die je voorgesteld wordt.  Je hapt het beste toe op eentje dat volledig je ding is.  Een tuin moet je vaak opbouwen naar jou zin, het duurt soms jaren eer je moestuin er uitziet zoals jij dat wilt.  Als je dan moet wijzigen omdat de tuin toch niet ideaal is (te ver van je huis, geen water, een grote boom, ...) dan moet je elders weer opnieuw beginnen.

7. Wanneer je best niet zelf voorzaait en plantjes koopt

• Je hoeft je niet slecht te voelen als je niet alles uit zaad gekweekt hebt.  Goede moestuin planten kunnen een super alternatief zijn voor zaaien.
• Heb je geen propagator, overweeg dan om traag groeiende gewassen in plantjes te kopen.  Chili pepers of aubergines bijvoorbeeld.  In onze webwinkel vind je in het kweekseizoen heel wat moestuin plantjes die we naar je thuis sturen.

8. Nog enkele aanbevelingen om een moestuin te beginnen

• Volg het advies op zaadverpakkingen als je niet beschikt over een propagator waarmee je effectief vroeger kunt starten.  Zaai nooit vroeger dan je pakje zaad je vertelt, planten die zwak starten halen die schade nooit in.  Zaai veel liever later, richten het midden of het einde van de aanbevolen zaaimaanden wanneer je zaden werkelijk omhoogschieten in ideale omstandigheden.
• Zaai meerdere teelten achter elkaar.  Gebruik de moestuin kalenders van deze site om in functie van je oogstmoment te zaaien.  20 bloemkolen die klaar zijn half juli is een verspilling van tijd als je op dat moment met de caravan in Zuid-Frankrijk staat.
• Stop niet met zaaien in mei.  Het is nog niet gedaan, we willen nog winter wortelen, winter prei, spruitkool, veldsla, en nog zoveel meer.  Je moestuin hoeft niet vol te staan in juni en leeg in september.
• Make je eigen compost. Gebruik afgemaaid gras, snoeihout en keukenafval.  Eens alles omgezet is in compost helpt je eigen compost je groenten groeien.
• The make-your-own-compost rule. Use lawn clippings, green prunings and kitchen peelings. When turned to compost they help feed your veggies and in turn feed you.
• Heb je rugproblemen, overweeg dan verhoogde bedden.  Deze vermijden dat je heel veel voor over moet buigen.
• Maak wandelpaden in je moestuin, zo weten je kindere waar ze mogen lopen.  Ze vinden het helemaal het einde als ze mogen helpen in de tuin.

Dit zijn enkele praktische aanbevelingen en tips.  Heb je nog ideeën die hier niet vermeld staan, schrijf ze dan hier onder in de reacties van dit bericht.  Wie weet worden ze wel opgenomen.

Vond je in dit artikel nuttige en waardevolle informatie en heb je meer zin om nu een moestuin te starten is onze missie heel erg geslaagd.  Deel dit bericht aan je vrienden met gebruik van de social media knoppen.  Je kunt deze website steunen door hier je moestuin spullen aan te kopen in onze webwinkel.

Veel planplezier !

Tom

Lees ook DEEL 1 : De enige voorwaarde komt niet uit een zakje