Inhoudsopgave / Index
Wim : Moestuinieren met een beperking
Woord vooraf
Nee, normaal gaan we niet in op vragen tot promotie van één of ander initiatief. Maar als de slogan van Moestuinweetjes is 'Iedereen aan de moestuin !', dan konden we deze keer niet weigeren. Wim schreef er een column over ...
Wim : Moestuinieren met een beperking
Ja, in dikke letters geschreven, want iedereen wil wel graag moestuinieren, maar niet voor iedereen is dat mogelijk. Ik herinner mij nog dat eind 70er jaren bij ons op de volkstuin in Enschede, bakken op hoogte werden gemaakt, zodat mensen die een rolstoel gebruikten, ook gebruik konden maken van de mogelijkheden om zelf wat groenten of aardbeien te kweken. Dit was voor deze mensen een mooie uitkomst.
Nu hebben we allemaal wel eens beperkingen die het tuinieren niet makkelijk maken, we klagen wel eens over het een en ander dat het zo moeilijk gaat. Maar er zijn ook andere beperkingen, niet alleen de ouderen, maar ook jongeren. Zoals je regelmatig leest over moestuinbakken, op het balkon of bij school of waar ook, is dit al een mooi begin om in alle leeftijden te kunnen genieten van deze mooie hobby: het moestuinieren.
Nu kreeg ik het bericht dat er ook hier in Enschede, mijn geboortestad, twee dames zijn die een project hebben opgestart over “moestuinieren met een beperking “. Iets om eens verder op door te gaan, wie of wat zijn deze mensen die dit prachtige idee hebben opgezet?
Deze twee dames met de namen Marije Weeink en Marina Hirschler, zijn de oprichtsters van Groen & Wel, een lokaal en sociaal bedrijf in Enschede. Het is hun grote wens om bij te dragen aan het welzijn, de gezondheid en bewustwording van mensen mét en zonder beperkingen. Dit doen zij door middel van groenbeleving, waarbij ze een eenvoudige moestuiniermethode geschikt hebben gemaakt voor uiteenlopende doelgroepen.
Waarom?
Groenbeleving is voor alle mensen, jong of oud, heel belangrijk. Een groene omgeving ontspant, maakt vrolijk, is heilzaam voor ons lichaam, vergroot onze creativiteit, concentratie en ons gevoel van veiligheid. Een moestuin verbindt, het is een plek om elkaar te ontmoeten, maar ook een plek waar je lekker je eigen gang kunt gaan. Het is een plek om te leren, succes te ervaren of herinneringen op te halen.
En tenslotte levert het ons natuurlijk supergezonde en lekkere groenten, fruit, kruiden en bloemen op!
Wat hebben deze dames te bieden?
In de eerste plaats een handboek: ‘Moestuinieren met een beperking’.
“Welzijn kweken met je eigen of gezamenlijke moestuin”! Geschreven vanuit hun ervaringen binnen de ouderenzorg, gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg. Met dit boek willen ze het mogelijk maken dat iedereen met groen aan de slag kan, in de zorg, de wijk en aan huis. Geschikt voor diverse doelgroepen zelf en omringende begeleiders. Ze verzorgen lezingen op locatie waarbij ze grotere groepen mensen inzicht geven in de wijze waarop zij het welzijn versterkende karakter van de moestuin in kunnen zetten ten behoeve van een bepaalde doelgroep. Er is dus van alles mogelijk, voor zowel particulieren als voor projecten in de wijk en instellingen en woonvormen in de zorg!
Werken in de vierkante meter moestuin is zowel voor jong als oud uiterst simpel en plezierig! Zij hebben met deze vorm van tuinieren in diverse projecten al succesvol gewerkt met dementerende en somatische ouderen, jongeren met lichamelijke en geestelijke handicaps, jongvolwassenen met een verstandelijke beperking en kinderen uit de wijk.
Handboek voor de doelgroep zélf en mogelijke begeleiders, vrijwilligers of mantelzorgers:
Met het handboek is iedereen in staat om stapsgewijs de beginselen van het tuinieren in een vierkante meter moestuin eigen te maken. Het boek geeft inzicht in de positieve effecten van groenbeleving en de gezondheids- bevorderende werking van de groenten en kruiden, maar staat ook stil bij de diverse persoonlijke behoeftes en hoe men hier aan tegemoet kan komen.
Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om passief of actief te genieten, zintuigen te stimuleren, herinneringen op te halen of ontmoetingsmomenten te creëren met beschrijvingen voor leuke activiteiten. Er staan tot slot allerlei hulpmiddelen en recepten in beschreven, zodat binnen elk onderdeel (inrichting, verzorging, oogsten & bereiden) de autonomie en participatie optimaal vorm kan krijgen.
Met dit handboek hebben ze de struikelblokken omgezet in oplossingen. Het boek laat zien wat er door het hele jaar gedaan moet worden, zodat vooraf zichtbaar wordt bij welke onderdelen extra hulp nodig is. Daarnaast hebben ze allerlei hulpmiddelen beschreven en de methode, die al simpel is, nog verder versimpeld inclusief een veréénvoudigde zaai-plantkalender. Op deze manier willen zij zoveel mogelijk mensen de mogelijkheid bieden om te participeren, ook zij met een mogelijke verstandelijke beperking. Alle tekst is daarbij per stap voorzien van beeldmateriaal.
Ook is er een Doe het samen pakket: Wat dit is lees je hieronder:
Een Doe-het-Samen-pakket: Waarom en wat zit er allemaal in?
Het Doe-het-Samen-pakket vormt de basis voor een groenproject met voldoende draagvlak, continuïteit en sociale activiteit.
Er zitten twee handboeken bij met duidelijke uitleg:
Het handboek ‘Moestuinieren met een beperking. Welzijn kweken met je eigen of gezamenlijke moestuin!’ biedt stap voor stap inzicht in de wijze waarop een gewenste tuin gerealiseerd kan worden. Plaatjes geven steeds weer ,wat er in de tekst beschreven wordt. Iedereen kan zodoende ‘meelezen’………..
Een tweede boek is toegevoegd:
Op deze manier kan kennis gedeeld en verspreid worden en kunnen vanaf het begin verbindingen worden aangegaan, bijvoorbeeld met een aangrenzende basisschool. Samen de tuin verzorgen en zoveel mogelijk mensen hiermee op diverse manieren blij maken; dat is het doel van een tuin gericht op het versterken van het welzijn.
Een moestuinkalender ter grootte van A3 deelt kennis en inspiratie per maand over o.a. klusjes en mogelijke activiteiten. Dit versterkt de oriëntatie in tijd en stimuleert passanten om de tuin in te gaan…...
Posterserie WIE, WAT, WAAROM en HOE
De 3-delige posterserie kan worden ingezet bij een presentatie om geïnteresseerden te laten zien wat het is dat je voor ogen hebt, waarom je dit graag wil voor jouw doelgroep,wie daar een rol in kan vervullen en hoe…………..
Krijtvel + krijtje
Het krijtvel vormt een praktische aanvulling die gebruikt kan worden door de structurele gebruikers van de moestuin. Op het krijtvel kan worden geschreven met krijtjes…
Constructiebeschrijving
Tot slot is er een constructiebeschrijving toegevoegd, welke het mogelijk maakt om zelf stevige, rolstoelbestendige moestuinbakken te maken en deze lokaal te vervaardigen, een belangrijke voorwaarde voor het slagen van een groenproject.
Voor meer informatie over het Doe het samen pakket en over Groen & Wel, kun je alles lezen
op hun site: www.groenwel.nl .
Ook is er een filmpje op YouTube waarin u hen in actie ziet met de doelgroepen en waarbij enkele begeleiders hun woordje doen:
Het is zeer de moeite waard om dit filmpje eens te bekijken, hier zie je hoe fijn de mensen genieten,
wat dankzij deze dames mogelijk is gemaakt en nog steeds uitgebreid wordt. Hoe de begeleiders de mensen helpen met dit kleine stukje blijheid.
Waar wij al blij zijn met een volkstuintje zijn deze mensen al blij met een klein stukje tuin in een vierkante meter bak, want uiteindelijk willen wij allemaal hetzelfde, de plantjes zaaien en zien groeien en genieten van de soms kleine oogsten, die door ons zelf gekweekt zijn. Ook als we lichamelijk niet meer in staat zijn om te moestuinieren, blijven er nog genoeg andere mogelijkheden over om toch nog van onze hobby te kunnen genieten.
Voor verdere informatie over het handboek kun je kijken op hun site, zoals hierboven genoemd.
Wim. ( met toevoeging uit de tekst van Groen en Wel) .
