broccoli kweken - van broccoli zaaien tot oogsten

(Volledige Latijnse naam: Brassica oleracea var. italica)

broccoli is een voedzame groente die op verschillende manieren kan worden gebruikt. Je kunt broccoli vers eten, licht aanfruiten of verwerken in roerbakgerechten, soep en pasta of rijstgerechten. Als je een paar eenvoudige broccoli-kweektips volgt, is je eigen broccoli kweken helemaal niet moeilijk. Alle tips van broccoli zaaien tot oogsten lees je hier 🙂

Inleiding

broccoli is een groene groente die vaag lijkt op een miniatuurboompje. Het behoort tot de plantensoort bekend als Brassica oleracea.

Het is nauw verwant aan kool, spruitjes, boerenkool en bloemkool - alle eetbare planten die tot de kruisbloemige groenten horen.

Er zijn drie hoofdvariëteiten van broccoli:

• Calabrese broccoli
• Spruitende broccoli
• Paarse bloemkool - ondanks zijn naam een soort broccoli

broccoli zit vol vitaminen, mineralen, vezels en antioxidanten. De voedingswaarde van het eetbare gedeelte is volgens de Nederlandse voedingsmiddelentabel per 100 gram broccoli: 112kJ ofwel 27Kcal.

Volgens deze tabel is de samenstelling van 100 gram eetbaar gedeelte als volgt:

• Water 92 g
• Energieleverende voedingsstoffen:
  • eiwit 3,0 g
  • vet 0,2 g
  • koolhydraten 2 g.
• Mineralen:
  • calcium 38 mg
  • fosfaat 69 mg
  • ijzer 0,6 mg
  • natrium 5 mg
  • kalium 227 mg
• Vitaminen:
  • thiamine (B-1) 0,07 mg
  • riboflavine (B-2) 0,11 mg
  • vitamine B-6 0,17mg
  • vitamine C 47mg

broccoli kweken: algemeen

broccoli is een groente waarbij je maar liefst uit 4 teelten kunt kiezen (vroege teelt, zomerteelt, herfstteelt en winterteelt). Op basis van wanneer je wilt oogsten, bepaal je wanneer je de teelt start. Als vuistregel geldt dat broccolizaad binnen 4 tot 7 dagen ontkiemt bij omgevingstemperaturen tussen 7 tot 29°C.

• Vroege teelt : Zaai onder glas februari-midden maart ; plant buiten eind maart-april ; oogst in juni
• Zomerteelt : Zaai buiten eind maart-mei; plant buiten mei-juni ; oogst juli-augustus
• Herfstteelt : Zaai buiten juni-begin juli ; plant buiten juli-augustus ; oogst september - oktober
• Winterteelt spruitbroccoli: Zaai buiten midden mei tot midden juli ; plant buiten juli - september ; oogst: maart - april

Wanneer je binnenshuis voor zaait, zorg dan voor voldoende licht om te voorkomen dat je zaailingen uitgestrekt geraken. Als er toch lange stelen ontstaan, plaats de zaailingen dan dieper bij het verpotten (tot aan de eerste bladeren) en geef ze vervolgens meer licht. Wacht met het verplanten van voorjaarszaailingen in de tuin tot het weer vorstvrij is. Zorg ervoor dat de jonge plantjes eerst afhardt door de broccoli-zaailingen geleidelijk aan bloot te stellen aan direct zonlicht en wind.

Plant de jonge plantjes uit op 35cm tussen de plant in de rij en 60 cm tussen de rijen. Meer ruimte tussen de planten zorgt voor grotere kroppen in het midden. broccoli houdt van volle zon. Kies een tuinplaats met dagelijks minimaal 6 tot 8 uur direct zonlicht.

Hoe ziet broccoli er uit

Het eetbare deel van de broccoliplant is de ongeopende bloem. Idealiter moet de centrale krop worden geoogst wanneer deze volledig is ontwikkeld, maar voordat de afzonderlijke bloemknoppen opengaan in kleine, gele bloemen.

Tekenen die erop wijzen dat broccoli klaar is om te oogsten, zijn onder meer een dichte krop van 10 tot 18 cm met grote, dichte bloemknoppen. Als de bloemknoppen beginnen open te gaan, oogst dan onmiddellijk. Als de plant is doorgeschoten (bloeit), is het te laat om te plukken. Om te oogsten, verwijder je met een scherp mes het centrale bloemhoofd. Als je de broccoliplant in de grond laat zitten, kunnen zich zijscheuten (bloemhoofdjes) ontwikkelen. Hoewel ze kleiner zijn dan het centrale bloemhoofd, dit biedt ons een langere oogstperiode en dus een grotere oogst.

Om de kwaliteit van vers geplukte broccolikroppen te behouden, is het raadzaam om ze in de ochtend te oogsten en ze zo snel mogelijk in de koelkast te bewaren. Ongewassen broccolikroppen kunnen 3 tot 5 dagen in de koelkast worden bewaard. Geblancheerde broccoli kan goed worden ingevroren en behoudt zijn kwaliteit tot wel 12 maanden.

De start om je eigen broccoli te telen: je zaden laten ontkiemen tot zaailingen

De teelt start uit zeer kleine zaadjes. Hoe kunnen ze zo enorm groot en sterk worden? Dat is de magie van moestuinieren, nietwaar? Geen broccoli is zo lekker als die uit zaad gekweekt in je eigen moestuin.

Om zaailingen binnenshuis op te kweken, heb je een zaaitray, zaai- en stekgrond en een groeilamp of een propagator met groeilampen nodig (of een betrouwbaar zonnige vensterbank).

Stappenplan om broccoli binnenshuis voor te zaaien:

• Vul je tray met zaai- en stekgrond, zaai twee zaadjes van een halve tot een halve centimeter diep in elk vakje en dek ze lichtjes af. Plaats je tray op een onderstel wanneer je niet gebruik maakt van een propagator.
• Bevochtig ze met een plantenspuit en houd ze vochtig tot ze ontkiemen, wat binnen 5-10 dagen moet gebeuren (bij een temperatuur van ongeveer 15°C).
• Zodra ze ontkiemd zijn, zet je de zaden in die zonnige vensterbank of onder je groeilamp gedurende ten minste 8-10 uur per dag, of laat je ze gewoon in de propagator staan. Vanaf het nu geef je verder water in het onderstel of de propagator. Per potje wil je 1 sterke en gezonde zaailing overhouden. Als de zaailing(en) ongeveer 3 centimeter groot zijn kies je de sterkste en gezondste zaailing, de eventuele andere zaailingen knip je met een schaartje voorzichtig zo dicht mogelijk bij de grond weg.

Eerst komen de kiemblaadjes, daarna komt een eerste paar echte blaadjes, wanneer je het tweede paar echte blaadjes ziet kun je naar de volgende stap.

Zaailingen verspenen

Verspeen je zaailingen in p7 potjes en laat ze een 4-tal weken verder groeien tot ze klaar zijn om uitgeplant te worden.

Stappenplan om te verspenen:

• Verspeen je zaailingen in P7 potjes tot 2 cm van de bovenrand met een mix van 2/3 potgrond voor moestuinen en 1/3 perlietkorrels.Druk met de onderkant van een ander potje de aarde goed aan om luchtbellen te verwijderen, maar druk niet te hard.
• Maak met je vingers (ik gebruik mijn ring- en middelvinger) een gat in de aarde dat iets kleiner is dan het kluitje in je zaaitray.  Bij het aandrukken vul je dan het volledige gat.
• Bij harde trays kun je met je vinger de kluitjes uit de tray duwen, bij de zachte trays kun je de kluitjes met een lepel uit de tray halen.  Hoe beter het kluitje doorworteld is, hoe vlotter dit gaat.
• Plaats het kluitje in het gat in de aarde dat je maakte en druk goed aan.
• Vul je potje verder op met  potgrond tot net onder de kiemblaadjes, maar blijf met je aarde zeker 0,5 tot 1 cm onder de bovenrand.
• Plaats een steeketiket in je potje, zo weet je wat je gezaaid hebt.  Schrijf met een permanent marker die zonbestendig is.
• Zet je potjes nu in een Deense bak die je vult met 1 tot 2 cm water al naargelang de vochtigheid van je potgrond.  Je plantjes hebben nu voeding voor 4 weken.  Je blijft water geven in de Deense bak, zo kunnen de wortels van je plantjes van onder uit drinken.  Weeg je potjes individueel in de hand om te weten of je plantjes dorst hebben.  De plantjes aan de buitenkant (meer direct zonlicht en opwarming) in je Deense bak kunnen meer water nodig hebben dan die aan de binnenkant.

Jonge plantjes uitplanten, waarop moet je letten?

Tussendoor even vermelden dat je in het seizoen steeds broccoliplantjes kunt kopen in onze webwinkel.  Deze zijn in de uitplant periodes vlot verkrijgbaar.

Voorkom zonnebrand, laat je plantjes afharden

Als je binnenshuis hebt voorgezaaid, laat je de plantjes best eerst wat afharden. Plaats ze een half uur buiten op een beschutte plaats, uit de buurt van direct zonlicht. De volgende dag verhoog je de tijd met een uur. Na enkele dagen zijn je planten gewoon aan hun nieuwe omgeving en kan je ze met een gerust hart uitplanten.

Kies je er voor om broccoli te telen vanuit plantgoed, dan start je teelt hier.

Plaatsbepaling in je moestuin

wisselteelt

Vermijd aanplant op plaatsen waar de voorbije 4 jaar gewassen van de koolfamilie hebben gestaan. Bij kolen geldt het algemeen advies om maar 1 keer in de 4 jaar op de zelfde plek te telen. Heb je vruchtbare en kalkhoudende grond, dan kun je ook 1 keer in de 3 jaar of misschien zelf 1 keer in de 2 jaar telen.  Je kunt je kolenbed best bijkalken met zeewierkalk, 100 gram per m² werkt prima.

Combinatieteelt

Plant broccoliplantjes samen met snijbonen, bieten, wortelen, selderij, snijbiet, komkommers, sla en erwten. Kruiden met een sterke geur, zoals dille, salie, rozemarijn, basilicum, munt, Knoflook en tijm zijn ook goede begeleiders van broccoli. Het sterke aroma van deze kruiden helpt om plaaginsecten die broccoli kunnen aanvallen, af te weren.

Grondvoorbereiding voor broccoli kweken

De grond moet los en goed waterdoorlatend zijn. Maak je grond goed los met een woelvork of een spitriek. Alles over grondvoorbereiding in je moestuin zie je in bovenstaande video.

Product in de kijker:

https://www.moestuinweetjes.com/welkom/winkel/moestuin/materiaal/groot-tuingereedschap/Woelvork-spitvork-5-tanden-45-breed-25-diep-pollet/

broccoliplanten zijn best gulzig. Ze willen veel voeding, water en zon. Zorg voor een organische, rijke grond en bemest je jonge plantjes om een constante groei te behouden. Gebruik als voeding een uitgebalanceerde meststof, want te veel stikstof bevordert overmatige bladgroei en aangezien broccoli een koolsoort is gaan we natuurlijk niet voor veel blad maar vooral veel vrucht. Ik gebruik vooral universele mestkorrels bij de uitplant. Indien nodig kan je bij de uitplant wat smeerwortelgier bijgeven. Plant de jonge plantjes die ondertussen 4 tot 6 weken oud zijn (en 4 of 5 bladeren hebben) buiten, op 35 centimeter van elkaar, in gaten die 2 keer zo diep zijn dan de diepte van de plantpotje. Tussen de rijen laat je 60cm. Kies hiervoor een standplaats die ongeveer 8uur per dag zonlicht heeft.

Stappenplan uitplant

• Maak een platgat met een schop of putstamper van 2 x de grootte van je plantpotje, zowel in de diepte als in de breedte.  Vang de aarde op in een emmertje want die aarde gaan we mengen met lekkers voor je plant.
• Als je goed verteerde compost voor handen hebt, kun je ook compost toevoegen aan de uitgeschepte aarde.
• Zorg dat iedere plant 1 theelepel Magnesiumsulfaat en een 2 handjes (+/- 50-60 gram) universele organische mestkorrels krijgt.  Je kunt in arme grond ook twee handjes lavameel (extra mineralen) en twee handjes bentoniet (watervasthoudend) toevoegen.
• Breng eerste een laagje verbeterde grond uit je emmer aan tot je kluitje uit je pot de gewenste diepte heeft.
• Haal je kluit uit het potje, maak de wortels wat los en plaats je plant op de verbeterde grond in je plantgat.  Vul de zijkanten nu ook goed op met verbeterde grond en druk stevig aan.
• Maak een grachtje rond je plant waar je straks makkelijk in kunt water geven of waar je een druppelaartje boven plaatst als je met een irrigatiesysteem werkt.
• Plaats tot slot een groot gewasbord naast wat je geplant hebt, een klein steeketiketje wordt vaak overwoekerd

Product in de kijker 

Organische meststof groenten, fruit en kruiden 4kgm

Water geven

Geef regelmatig water, want broccoli groeit het best in vochtige, maar niet zompige grond. Mulch om onkruid tegen te gaan en tegelijkertijd je bodemvochtigheid op peil te houden.

Bemesten

Ongeveer 3 weken na de uitplant geef je best wat bemesting bij. Je planten hebben nu mooi blad gevormd en de eerste kolen beginnen zich te vormen.  Als je nu kalium (ook potassium genoemd) rond je plant strooit en goed water geeft, dan kun je rekenen op een oogst van +/- 50% grotere kolen.   Geef 60 gram vinassekali rondom de plant en water goed in.

5 tips om te oogsten op het goede moment

Het oogsten van je broccoli is een van de dankbaarste momenten in de moestuin. Als je je broccoli door het warme weer heen hebt weten te loodsen en voorkomen hebt dat hij doorschoot, heb je nu een aantal goed gevormde kroppen broccoli op het oog.

Er zijn 4 tekenen dat je broccoli klaar is om geoogst te worden

Tip 1: Krop

Het eerste teken dat aangeeft wanneer broccoli moet worden geoogst, is het meest voor de hand liggende: je moet de eerste krop hebben. De krop moet stevig en compact zijn.

Tip 2: Grootte van de krop

De broccolikrop is meestal 10 tot 18 cm breed als het tijd is om broccoli te oogsten, maar ga niet alleen af op de grootte. De grootte is een indicator, maar kijk ook naar de andere tekenen.

Tip 3: Grootte van de bloemknoppen

De grootte van de bloemknoppen is de meest betrouwbare indicator. Wanneer de bloempjes aan de buitenkant van de krop zo groot worden als de kop van een lucifer, dan kun je beginnen met het oogsten van broccoli van die plant. De broccoli op de foto hierboven moet dringend geoogst worden van de bloemknoppen in het midden van de krop zijn eigenlijk al wat te groot, teken dat de broccoli bijna gaat opschieten.

Tip 4: Kleur

De kleur van je broccoliroosjes moet diepgroen zijn. Als je ook maar een geel tintje ziet moet je onmiddellijk oogsten. Het is een teken dat de roosjes beginnen te bloeien of door te schieten. Oogst je broccoli onmiddellijk als dit gebeurt.

Tip 5: Zijscheuten oogsten

Nadat je de hoofdbroccoli geoogst hebt, volgt nog een leuke verrassing. Je kunt nu verder gaan met het oogsten van de zijscheuten van de broccoli. Deze zullen als kleine bloemhoofdjes groeien aan de zijkant van waar de hoofdbroccoli stond. Aan de grootte van de roosjes kan je zien wanneer deze zijscheuten klaar zijn om te oogsten. Snijd ze gewoon af als ze klaar zijn.

Mogelijke pretbedervers

De koolvlieg, het koolwitje en haar rupsen

Kolen hebben enkele natuurlijke vijanden in de vorm van plagen.  Onder andere het koolwitje en de koolvlieg plaatsen kun eitjes aan de voet van je planten, slim gezien want als die larven worden hebben ze meteen voedsel. Je herkent deze plaag aan de kleine gaatjes op de bladeren tussen de nerven. Wanneer je de witte vlinder rond je broccoliplantjes ziet fladderen weet je dat je binnenkort problemen zult hebben met zijn nakomelingen. Om die reden breng je best preventief een insectengaas aan over je gewassen.  Voor de koolvlieg en het koolwitje kun je een Duranet Insectengaas 0,97mm x 1,54 mm 90gr/m2 – 3 meter breed.  Het is een net van professionele kwaliteit.  Ik gebruik voor de ondersteuning oude elektriciteitsbuizen waar ik bogen mee maak om het gaas over te spannen.  Zorg dat er geen contact is tussen het gaas en je planten, het koolwitje durft wel eens zijn eitjes bovenop het gaas te leggen waar er contact is met je koolbladeren.

Bladluizen

Krullende bladeren kunnen betekenen dat er kleine beestjes, bladluizen, sap van de plant opzuigen. Alles over bladluizen bestrijden op je moestuinplanten lees je in dit artikel.

Aardvlooien

Aardvlooien zijn kleine, glanzend bedekte kevers met grote achterpoten, waardoor ze als vlooien kunnen springen als ze bedreigd worden. Ze knabbelen kleine gaatjes in de bladeren van je broccoliplantjes. Op zich is dat niet zo'n probleem aangezien je plant met een paar gaten heus wel zal overleven. Het echte gevaar is dat de aardvlooien bacteriële ziektes (zoals meeldauw) van plant tot plant kunnen verspreiden. Daarom is het belangrijk om ze als insectenplaag te beschouwen.

Knolvoet - game over

Knolvoet is een schimmel die je broccoliplantje in snel tempo doet verwelken en uiteindelijk afsterft. De hele plant, inclusief alle wortels en wortelranken, moet voorzichtig worden opgegraven en verwijderd. Als de wortels knoestig en misvormd zijn (en je bijna kleine knolletjes ziet zitten), dan is knolvoet het probleem. Verwijder de planten snel, zodat de schimmel niet in de grond kan blijven leven. composteer de planten niet maar gooi ze in de vuilbak.

Video kolen kweken

In onderstaande video zie je hoe Tom kolen kweekt in zijn moestuin.

Tot slot

Vind je de info van Moestuinweetjes waardevol, denk dan eens aan ons en bestel je moestuin spullen in onze webwinkel.  Het geeft ons de kans om te blijven investeren in goede informatie in de moestuin.

Veel succes met het kweken van je eigen broccoli!

Groetjes, Sarah