Inhoudsopgave / Index
wortelen kweken het jaar door in 5 stappen
wortelen zijn makkelijk te kweken in de moestuin en bevatten tal van vitamines en bètacaroteen. Geef ze losse, rijke grond zonder kluiten en stenen en een bodem temperatuur tussen de 8 en 29°C. Ja, je leest goed tussen de regels : Iedere tijd van het jaar kun je wortels kweken, zelfs in de winter met wat bescherming of in de serre / kas.
Korte wortelen zoals Parijse Markt of Wortel Nantes – 2 Halflange kun je kweken in 60-70 dagen. Ideaal dus als je het jaar rond wortelen wilt. wortelen zijn trage kiemers. Zeker in de winter in de serre of vroeg op het voorjaar in de moestuin breng je best wat bescherming aan in de vorm van vliesdoek of een deken. Vliesdoek is heel licht en zeer isolerend, dus iets geschikter om het wortelzaad en mini plantjes te beschermen.
Zaai altijd wortelen waar je ze uiteindelijk wilt oogsten, verspenen of verplanten vinden wortelen niet leuk. Hou je wortelen gelijkmatig vochtig, dan kiemen ze goed en groeien ze gelijkmatig.
5 makkelijke stappen om wortelen te kweken
Stap 1: Bereid je wortelen bed goed voor.
Een verhoogd bed, een halve ton, een houten bak of volle grond ... 1 ding is heel belangrijk : "Zorg dat je losse aarde hebt, de diepte die je wortelen nodig hebben. wortelen die 5 cm worden (Parijse Markt) hebben minder losse grond nodig dan de Flakkese die wel 50 cm lang kan worden. De meeste mensen kiezen voor rassen als Amsterdamse Bak of Nantes en die worden 20-25 cm lang. De ideale diepte voor een woelvork of spade.
In zandgrond heb je vrij spel, verwijder de stenen en kluiten en je kunt beginnen. Heb je zware klei grond, meng dan zand, kokos bodemverbeteraar of goed geteerde compost onder je grond. Wanneer je grond voorbereiding niet goed gebeurd is, dan kunnen je penen gaan splitsen of worden ze misvormd.
Product in de kijker!
Heb je beendermeel, strooi dat dan op je grond en hark het lichtjes in de losse grond. beendermeel is is rijk aan fosfor en dé leverancier van een goed wortelgestel, ook bij andere groenten. Gebruik zeker geen verse mest in je wortel bed, je krijgt er harige wortels door en veel meer loof dan wortel. Water je bed twee dagen voor het zaaien goed in met een sproeikop, zo wordt de aarde geleidelijk nat zonder de grond weer teveel samen te drukken. In goed verdeelde vochtigheid, kiemen je zaden ook beter.
Stap 2 : De wortelen zaaien
Wortel zaadjes zijn heel klein, je kunt er heel snel teveel van zaaien en dan moet je heel veel uitdunnen. Een vaste hand is zeer handig, een zaaidoosje met verschillende standen is een makkelijk hulpmiddeltje. Je kunt je zaden ook op een zaai lint kopen, dan moet je niet uitdunnen. Bij gebruik van een zaailint geldt nog meer : "Hou je bedden gelijkmatig vochtig". Sommige moestuiniers mengen hun wortelzaad met fijn zand om zo beter te kunnen zaaien.
Maak met een schopje of een tuinharkje een geultje van 0,5 cm (kleigrond) tot 1,25 cm (zandgrond). Zaai de zaadjes dun en gelijkmatig in rijen 15 tot 30 cm uit elkaar, afhankelijk van de grootte van je wortelen. Amsterdamse bak en Nantes zet ik een schoenmaat 43 (+/- 25-30 cm uit elkaar). Hou er rekening mee dat ieder plantje 2,5 cm rond de plant nodig heeft om zich optimaal te ontwikkelen. Bedek nu je zaadjes in de geul met zaai-en stekgrond of potgrond en druk goed aan. Dit zal er voor zorgen dat ze zaden goed in contact komen met de aarde. Dit is noodzakelijk voor goede kieming.
Stap 3 : Bescherm je zaden
Je kunt er voor kiezen om je Wortelzaden af te dekken met vliesdoek om de ondiep gezaaide zaadjes te beschermen tegen spatregen of vorst. Bij langdurige droogte kun je in de periode dat het zaad moet kiemen 'jute' (spreek uit 'zjute') gebruiken om je bedden af te dekken. Maak de 'jute' nat voor je ze op je wortelen bed legt. Vergeet wel niet elke dag onder het vliesdoek of de 'jute' te kijken en verwijder de bescherming als de zaden binnen te kiemen. Het worteldoek (dat lichter is en licht doorgeeft) kan bij temperaturen onder de 6°C op de wortelbedden blijven.
Stap 4 : Hou je bedden vocht en onkruid vrij
Tijdens de vorige stappen was gelijkmatige vochtigheid heel belangrijk voor het kiem proces. Het is belangrijk in die fase om het wortelenbed dagelijks met een fijne sproeikop water te geven. De grond mag niet uitdrogen.
Maar eens de jonge wortelen hun weg naar het licht zoeken en een wortelgestel ontwikkelen volgen ze het waterpeil in de bodem. Je hoeft dan geen water meer te geven. Enkel wanneer het loof van de wortelen slap wordt moet je extra water geven. Ook wanneer de toplaag van je wortelen bed 8 cm droog staat, moet je bij wateren. Zoniet moet je niks doen.
Wil je mooie wortelen kweken, verwijder dan onkruid rond de planten. Onkruid belemmert de groei ruimte van je wortelen en wedijvert ook voor het aanwezige vocht in de grond.
Stap 5 : Dun de wortelen uit en bescherm de wortelen
Dun je jonge wortelen uit tot 2,5 cm uit elkaar. Zo niet ga je veel raspen en weinig eten 🙂 Je kunt de jonge worteltjes uit de grond trekken, maar een goede tip is om enkel het loof van de jonge wortelen af te knippen. Zo verstoor je de aarde niet. Doe dit wel enkel als je werkt met insectengaas, want de geur van je afgeknipte zaailingen lokt de wortelvlieg van meters ver. Spaar je uitgedunde worteltjes, was ze en gooi ze in je salades, ze zijn heel smaakvol.
Van de wortelvlieg gesproken. 1 van de grootste bedreigingen van je wortelen heet de wortelvlieg. Een piepklein vliegje dat om zich voort te planten, dat haar eitjes dicht bij je wortelen aflegt. Het vliegje is er dan zeker van dat haar nakomelingen zich kunnen voeden met je wortelen. Hoe diervriendelijk we ook zijn, in dit geval willen we wel degelijk zelf onze wortelen op eten. Investeer daarom in een goed, sterk en duurzaam insectengaas. Een gaas met maaswijdte van 0.97mm x 1.54mm houdt de wortelvlieg van je gewassen. Verwijder het insectengaas om uit te dunnen of om te wieden 's morgens vroeg of 's avonds, dan is de wortelvlieg niet actief. Je kunt het gaas over de wortelen spannen, maar je kunt ook rondom insectengaas spannen (de wortelvlieg blijft normaal laag bij de grond).
wortelen zijn oogstklaar als ze voor jou groot genoeg zijn om te eten. Jonge worteltjes zijn heerlijk in salades, laat ze tot de herfst en winter doorgroeien om in soep en stoofpotten te gebruiken. Goede winter variëteiten zijn Berlikum en Flakkeese
Kijk ook op de groenten fiche 'Wortelen zaaien' voor nog meer info of bekijk onderstaande video :
